Datum: 10 Oct 2025
Ruim tachtig jaar na de ramp met het Nederlandse schip Van Imhoff heeft het kabinet excuses aangeboden voor het uitblijven van deugdelijke reddingspogingen en de lange periode van stilzwijgen nadien. Bij een bombardement op het schip op 19 januari 1942 kwamen 411 van de bijna vijfhonderd geinterneerde Duitse en Oostenrijkse burgers om het leven, nadat de Nederlandse bemanning en het bewakingsdetachement zichzelf in veiligheid hadden gebracht. De excuses volgen op een uitgebreid historisch onderzoek door het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH). Het instituut onderzocht in opdracht van de ministeries van Defensie en Binnenlandse Zaken de toedracht van de ramp.
Datum: 09 Oct 2025
In de zomer van 1914 trokken talloze Duitsers vol optimisme naar het front. De euforie waarmee de oorlog begon, sloeg al snel om in ontgoocheling en wantrouwen. Die stemming zou na de nederlaag van 1918 uitgroeien tot een voedingsbodem voor nationalisme en complotdenken.
Datum: 03 Oct 2025
In Van kinderwieg tot soldatengraf beschrijft Kevin Prenger hoe het onderwijs in nazi-Duitsland bijdroeg aan de indoctrinatie van de jeugd. Alles wat Duitse kinderen op school leerden, moest in het belang zijn van de Volksgemeinschaft. Kritisch denken en vrije creativiteit werden afgeremd, leerstof die niet aansloot bij de nationaalsocialistische wereldbeschouwing werd verboden. Het resultaat was dat leraren nog maar weinig invloed hadden op hun lesstof, ze moesten doceren wat hen via handleidingen, nieuwe lesboeken en dictaten werd opgedragen. Hiervan afwijken, kon leiden tot ontslag of zelfs tot vervolging en opsluiting in een concentratiekamp. Hieronder volgt een fragment uit Prenger's boek...
Datum: 03 Oct 2025
Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben de Fransen vanuit Senegal de Belgen een loer gedraaid. In Dakar, de hoofdstad van het land, kwam in juni 1940 een kleine vloot aan die enkele dagen eerder overhaast vanuit de havensteden Brest en Lorient was vertrokken. Ze bestond uit zes oorlogsschepen die beladen waren met elfhonderd ton goud. Een deel daarvan behoorde toe aan Frankrijk, het andere deel aan Belgie. Frankrijk had destijds nog een groot koloniaal rijk, zowel in Azie als Afrika. De Franse regering had als bergplaats voor het goud echter de voorkeur voor Afrika, omdat Azie te ver weg lag en...
Datum: 01 Oct 2025
Op de Utrechtse Heuvelrug staat tussen Amerongen en Leersum in de bossen een landhuis verscholen waar voorheen een prachtig renaissance kasteel stond, ooit gekocht door Frederik Hendrik van Nassau en doorgegeven aan zijn bastaardzoon Frederik van Nassau. Later kwam het in bezit van de adellijke familie Bentinck en werd als laatste verhuurd aan de zakenman en kunstverzamelaar Philip van Alphen. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog is dit kasteel door een tweedaags bombardement in puin geschoten door de geallieerden. Waarom gebeurde dit? Hoe gebeurde het? Weten we meer over een van de piloten van de Royal Air Force? Wilde...
Datum: 26 Sep 2025
In oktober 1941 richt mr. Lodewijk Visser, voormalig president van de Hoge Raad, zich tot de Duitse autoriteiten om de hoge sterfte van Nederlandse Joden in Mauthausen aan te kaarten. Zijn pogingen vallen samen met diplomatieke zorgen vanuit neutraal Zweden, dat zich eveneens over het lot van de gevangenen bekommerde.
Datum: 23 Sep 2025
De Restitutiecommissie adviseert een fruitstilleven van Johannes Bosschaert terug te geven aan de Orde van Vrijmetselaren. Het zeventiende-eeuwse schilderij maakt deel uit van de zogeheten Nederlands Kunstbezit-collectie, die bestaat uit kunstvoorwerpen die na de Tweede Wereldoorlog naar Nederland werden teruggebracht. De commissie acht het "in hoge mate aannemelijk" dat het schilderij oorspronkelijk toebehoorde aan de vrijmetselaars en dat het tijdens de oorlog op onrechtmatige wijze in bezit kwam van een hoge nazi-functionaris die betrokken was bij de georganiseerde kunstroof. De minister moet uiteindelijk besluiten of het schilderij inderdaad wordt geretourneerd aan de Orde van Vrijmetselaren. In veruit de meeste gevallen...
Datum: 21 Sep 2025
In 1943 was Ies (Isaak Samuel) Zonneveld (1924-2017) in zijn negentiende levensjaar. Hij had net zijn diploma van de HBS gehaald en was een jongen vol idealen. Hij wilde de wereld verkennen, reizen, mensen ontmoeten en verder studeren. Maar de wereld was in oorlog. De Duitsers hadden Nederland bezet en zijn plannen vielen in duigen. Hij moest kiezen: of hij zou zich aanmelden voor de Arbeitseinsats en naar Duitsland worden gestuurd om te werken voor het Groot Germaanse rijk of hij zou onderduiken. Zonneveld koos voor het laatste. Hij wist dat het gevaarlijk was, maar hij wilde niet bijdragen aan...
Datum: 13 Sep 2025
Na de capitulatie van de Nederlandse overheid in mei 1940 kreeg de Nederlandse Spoorwegen (NS) de opdracht van de Nederlandse bevelhebber-generaal om "als goede vaderlanders het bedrijf te hervatten in het belang van de bevolking". 1 De NS ging een "loyaal samenwerkingsverband" aan met de Duitse bezetter, waarbij het probeerde zoveel mogelijk autonoom te blijven. 2 Of de keuze voor autonomie ten koste van samenwerking met de bezetter de juiste was, is de laatste jaren flink onderwerp van discussie geworden. De gevolgen van deze samenwerking waren immers ingrijpend. Met NS-treinen zijn tienduizenden mensen gedeporteerd, en het bedrijf speelde daarmee - al dan...
Datum: 10 Sep 2025
Tijdens de Tweede Wereldoorlog probeerden duizenden Nederlanders via Spanje de Duitse bezetter te ontvluchten. Een deel van hen werd op last van dictator Franco gearresteerd en kwam in het concentratiekamp van Miranda de Ebro terecht. Samen met gevangenen uit heel Europa moesten zij zien te overleven in overvolle barakken.
© Copyright
Bovenstaande teksten zijn hergebruikt en aangepast met uitdrukkelijke toestemming van de oorspronkelijke auteur.
Hergebruik, verspreiding of bewerking van deze teksten zijn niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van zowel de oorspronkelijke auteur als de bewerker.
Bronvermelding is verplicht indien toestemming wordt verleend.